Barcos afundidos en Galicia

Son miles os barcos afundidos en Galicia. Os fortes ventos mareros, as correntes mariñas, pero sobre todo a irregular costa e os baixos fondos do noso litoral explican os 8.000 naufraxios que viviron na nosa costa.

As vilas mariñeiras e as cidades costeiras viviron grandes naufraxios, como Memphis en Pedra das Ánimas, topónimo que nada ten que envexar á nosa famosa Costa dá a Morte, ou o Urkiola na Coruña.

Se queres coñecer os barcos afundidos na Coruña, o cemiterio de barcos de España, continúa lendo este artigo. Comezamos unha apaixonante viaxe pola historia dos naufraxios do noso país.

Tamén tes a oportunidade de visitar todos estes lugares marcados pola traxedia nunha embarcación tradicional galega: o galeón Punta Pragueira.

Memphis, un buque de vapor con moita historia

No século XIX A Coruña era unha zona de escala moi frecuente para os barcos que facían viaxes transoceánicos desde a vella Europa ata as Américas. Os grandes procesos migratorios da época e a industrialización das cidades explican esta regularidade nas rutas marítimas.

Un destes percorridos era o que realizaba e lfamoso buque a vapor Memphis, un barco británico que viaxaba desde Liverpool ata Nova Orleans, con escalas na Coruña, Lisboa e A Habana.

O 26 de febreiro de 1879 foi unha noite negra na historia de Galicia. O vapor inglés entraba outra vez no porto da Coruña. Era un buque de carga e transporte de pasaxeiros. O capitán realizaba esta ruta de forma frecuente e regular. Con todo, esta madrugada o barco varou sobre as perigosas Pedras das Ánimas.

Non obstante, conseguiuse desembarcar a todos os pasaxeiros e as súas equipaxes grazas á utilización de embarcacións menores. As manobras para salvar o buque fracasaron, a pesar da contratación dun buque de vapor polo porto foron un fracaso. Despois de meses de traballo, no que destacou desde marzo o vapor británico Recovery, conseguiuse reflotar e remolcar ata terra o día 22 de abril, pero o buque nunca puido volver navegar.

Os barcos afundidos na Pedra das Ánimas

Un punto maldito da xeografía galega é a famosa Pedra das Ánimas, que axudou a engrosar a lista dos nomes de barcos afundidos na Coruña.

A coñecida como Pedra ou Pena dás Ánimas está na antiga capital de Galicia, A Coruña

Como non podía ser doutro xeito, o topónimo non presaxia nada bo, polo que non foron poucas as veces que as autoridades tentaron apagar ou ocultar esta denominación, pero foi tan popular entre as xentes do mar que chegou ata os nosos días. Ademais do xa nomeado Memphis, foron outros os barcos que naufragaron neste acceso ao porto da Coruña.

O buque Sirena

A Coruña foi o lugar de naufraxio da Sirena, un buque de tipo bou ou de parella e de nacionalidada española no ano 1907.

O buque de vapor Cabo Tortosa

Só un ano despois, en 1908, no lugar da Pena das Ánimas tamén se afundiu este buque de vapor español.

Os barcos afundidos nos Baixos do Pedrido

Nas proximidades do Campo da Estrada, A Coruña, localízase outro sitio de pouca fortuna para as xentes do mar. Ao longo do século XX foron moitos os naufraxios nestes baixos.

Buque Unión Número

No ano 1908, un mal ano para cidade herculina, afundiuse o buque de tipo bou Unión Número. Neste accidente morreron 11 tripulantes, quedando un único sobrevivente ao naufragar o barco con matrícula da Coruña.

Buque Adela Roca

No lugar dos Baixos do Pedrido tamén se afundiu o buque de vapor mercante Adela Roca no ano 1911. Navegaba con matrícula de Barcelona e transportaba 1261 tripulantes, resultando un falecido no accidente. As dimensións do buque eran 73 metros de eslora, 9,5 metros de manga e 6 de puntal.

Buque Segundo Weyler

Este buque de vapor pesqueiro de 80 toneladas procedía de Vigo cando chocou en Ou Pedrido no ano 1942.

O vapor de pesca Urbano

Só tres anos máis tarde, en 1945, afundiuse outro vapor de pesca, pero de 45 toneladas. Con base na Coruña e propiedade da empresa Arbupes, accidentouse contra o Baixo do Pedrido.

Buque pesqueiro Bocelo

Mellor sorte correu o Bocelo no ano 1961, pois este buque pesqueiro de nacionalidade española e construído en aceiro foi reflotado.

Os barcos afundidos nas Xacentes

Outro dos bancos submarinos máis pedregosos da entrada da ría da Coruña é o coñecido co nome das Xacentes. Debido ao risco que supoñen para as embarcacións están sinalizadas nas cartas náuticas, xa que en máis dunha ocasión causaron o naufraxio de diferentes naves, entre as que destaca o petroleiro Urkiola que causou unha marea negra na Costa Ártabra.

O petroleiro Urkiola

No ano de 1976 a cidade da Coruña sufriu un dos seus naufraxios máis soados, o do petroleiro Urkiola. Botado só 3 anos antes nos estaleiros de Sestao, Biscaia, este gran barco realizara 16 entradas para cargar petróleo na Coruña antes do accidente.

O buque sufriu un accidente na entrada da ría do Burgo, quedando encallado contra unha agulla rochosa, que estaba mal sinalizada. O capitán Castelo pediu a entrada do porto despois do accidente. Con todo, a Comandancia de Mariña tentou remolcar o barco ata alto mar.

Nestas manobras o Urkiola sufriu máis danos nas Xacentes, o que causou un incendio no barco e unha explosión ao entrar en contacto o lume coa carga de 100.000 toneladas de petróleo.

Está considerada unha das peores catástrofes ecolóxicos da historia de España

O desastre foi tal que o capitán Castelo morreu intoxicado, xa que quixo quedar ao bordo do barco ata as últimas consecuencias. Ademais, toda esta carga de cru tinguiu de negro as costas da Coruña e as rías do Burgo, Betanzos, Ferrol e Betanzos.

O desastre foi xigantesco para os mariñeiros e pescadores da zona, que foi valorado en 7.000 millóns de pesetas en indemnizacións para os afectados pola catástrofe.

O pesqueiro Meloxeira

Xa no século XXI, máis concretamente o 13 de abril do ano 2002, no lugar das Xacentes afundiuse o pesqueiro coruñés Meloxeira mentres andaban ao polbo. Por desgraza, foron 4 os mariñeiros que faleceron nesta funesta xornada de traballo.

O pequeno pesqueiro da parroquia de Lorbé, Oleiros, tiña 9 metros de eslora. Esta fatídica tarde finalizou a 20 metros de profundidade na entrada da ría da Coruña no canto de regresar ao porto da localidade oleirense.